Jak zachować się w sądzie?
Co założyć?
W jaki sposób zwracać się do Sądu?
Co mogę a czego nie mogę na sali sądowej? - to najczęściej zadawane pytania, zwłaszcza przez osoby które pierwszy raz mają styczność z wymiarem sprawiedliwości.
Status świadka to nie tylko prawa ale i obowiązki, jednym z nich jest między innymi udział w przesłuchaniu, którego głównym celem jest uzyskanie dowodów służących toczącemu się postępowaniu. Treść zeznań świadka ma bardzo duże znaczenie i istotny wpływ na to jak sąd wyobrażać sobie będą zdarzenie, które jest przedmiotem danego postępowania. Wobec powyższego tak ważne jest abyś jako świadek wiernie złożył zeznania i opowiedział o wszystkich okolicznościach zdarzenia, danej sytuacji, nawet gdy wydaje Ci się to mało ważne lub nieistotne, bowiem jak mówi przysłowie „diabeł tkwi w szczegółach”.
Zwykle o terminie przesłuchania zostaniemy poinformowani listem poleconym, w którym znajduje się pismo zatytułowane „wezwanie”.
Osoby wezwane do sądu w charakterze świadka nie mogą zlekceważyć tego obowiązku i nie przyjść. Z nieobecności zwalniają nie tylko choroba potwierdzona zaświadczeniem wydanym przez lekarza sądowego, ale także okoliczności losowe – w tym zakresie należy pamiętać o przesłaniu do sądu stosownego wyjaśnienia i usprawiedliwienia swojej nieobecności. Brak należytego usprawiedliwienia niestawiennictwa pomimo wezwania, skutkować może ukaraniem świadka karą pieniężną, czy przymusowym doprowadzeniem przez policję.
Wezwanie już odebrane i co dalej?
Po pierwsze, stawiamy się na każde wezwanie …
Sąd który wezwał Cię na termin z pewnością jest posiadaniu odpowiedniego dokumentu potwierdzającego, iż wezwanie zostało przez Ciebie odebrane, dlatego też nie lekceważmy wyznaczonego terminu, bowiem jako świadek mamy obowiązek stawienia się i złożenia zeznań – tak art. 177 k.p.k. Termin przesłuchania został wyznaczony specjalnie dla nas, dlatego też należy pamiętać, aby stawić się w miejscu i o czasie wskazanym w wezwaniu. Należy być punktualnym, zaś w przypadku niedających się pokonać przeszkód, jeżeli nie jesteśmy w stanie dotrzeć na wyznaczoną godzinę, warto zadzwonić do sekretariatu właściwego wydziału z informacją o naszym spóźnieniu. I najważniejsze pamiętajmy o wyłączeniu lub wyciszeniu telefonu przed wejściem na salę rozpraw, tak aby nic nie zakłócało przebiegu rozprawy.
I co najważniejsze do Sądu stawiamy się trzeźwi. Sąd mając wątpliwości, co do trzeźwości może zarządzić badanie alkomatem. Wynik wskazujący zawartość alkoholu skutkować będzie karą pieniężną i oczywiście wydaleniem z sali rozpraw.
Po drugie zabieramy dowód tożsamości ….
Sąd przed odebraniem zeznań świadka jest zobowiązany potwierdzić naszą tożsamość dlatego też tak ważnym i istotnym jest to, aby pamiętać o zabraniu ze sobą dowodu tożsamości.
Tajemnica miejsca – Sala rozpraw . . .
W dobie siły mediów, Internetu, portali społecznościowych, obrazki z Sali rozpraw są już codziennością, jednak czym innym jest oglądanie obrazów za szkłem a czym innym osobiste stawiennictwo przed Sądem. Sala rozpraw w sądzie ma szczególny wygląd, który został dokładnie określony w regulaminie urzędowania sądów powszechnych. Stół sędziowski z pewnością od razu zauważysz wchodząc na salę . Za stołem tym zasiądzie sąd. Miejsce dla publiczności będzie na wprost stołu sędziowskiego. Prokurator zasiądzie po lewej stronie, a oskarżony i jego obrońca zajmą miejsce po prawej stronie, patrząc z punktu widzenia miejsca dla publiczności. Protokolant usiądzie z boku stołu sędziowskiego. Bezpośrednio przed stołem sędziowskim zobaczysz barierkę do przesłuchań świadków.
Miejsce dla świadka ……
No wiec gdzie powinienem zająć miejsce?
W zależności od tego, w jakim charakterze występujemy przed sądem, nasze miejsce na sali rozpraw będzie się zmieniać. Jeżeli korzystasz z uprawnienia do bycia oskarżycielem posiłkowym, prywatnym lub powodem cywilnym – zajmiesz miejsce lewej stronie. Na miejscu dla publiczności usiądziesz wtedy, gdy nie zdecydowałeś się na występowanie w żadnej z powyższych ról. O podejście do barierki dla świadków zostaniesz poproszony przez sąd celem złożenia zeznań. ).
Formalności mamy za sobą i przechodzimy do meritum ….
Na początku osoba przesłuchująca, zada pytana dotyczące podstawowych danych o tobie, taki jak: imię i nazwisko; wiek; wykształcenie, zawód, adres; wcześniejszą karalność za fałszywe zeznania lub oskarżenie w takiej sprawie; stosunek do stron – to pytanie ma na celu ustalenie, czy nie jesteś dla którejś z nich „osobą najbliższą”, albo czy nie pozostajesz z którąś w szczególnie bliskim stosunku osobistym.
A dalej, to już pouczenie dla Ciebie, czyli informacja dla świadka, która polega na uprzedzeniu go o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Czynności tej dokonuje się przed przystąpieniem do przesłuchania. Stojąc na sali rozpraw otrzymasz od sądu wyłącznie ustne pouczenie o treści art. 233 kodeksu karnego. Pouczenie jest Ci udzielane dlatego, abyś pamiętał, że nie możesz świadomie mówić nieprawdy. Dopiero takie celowe działanie – kiedy wiesz, że kłamiesz i mimo wszystko to robisz – może sprowadzić na Ciebie nie lada konsekwencje. To jednak nie wszystko. Nie wolno Ci też zatajać prawdy. Dosłownie znaczy to tyle, że jeśli masz jakieś informacje dotyczące sprawy, to powinieneś je podać. Nie pomijaj niczego świadomie, bowiem może zdarzyć się tak, że to, o czym nie wspomniałeś, zostanie powiedziane przez innego świadka, a wtedy może się okazać, że nie jesteś osobą, której można dać wiarę.
Zachowanie na Sali …..
- W czasie wejścia sądu na salę rozpraw musisz pamiętajmy o tym, żeby wstać. W ten sam sposób zachowujemy się, gdy będziemy przemawiać do sądu, jak i gdy sąd będzie zwracał się do nas. Podobnie będzie przy ogłaszaniu wyroku, odbieraniu przez sąd przyrzeczenia oraz w czasie opuszczania sali przez sąd.
- Odpowiadając na pytania zwracamy się do sądu, niezależnie od tego, od kto zadaje pytanie, czy to prokurator, obrońca, pokrzywdzony – odpowiedź zawsze należy kierować do sądu.
- Nie zabieramy głosu gdy nas nie pytają – jeżeli bardzo chcemy coś powiedzieć należy poprosić sąd o zgodę na zabranie głosu.
- Zwracając się do sądu używajmy zwrotu „wysoki sądzie”, „proszę wysokiego sądu”.
- Pamiętajmy o zachowaniu należytej powagi.
- Zadbajmy o odpowiedni strój; nie koniecznie krótkie spodnie i bluzka z dużym dekoltem będą dobrym rozwiązaniem.
- Nie używajmy obraźliwych słów, przekleństw, nie podnośmy głosu. Oczywiście może się zdarzyć sytuacja, że w czasie przesłuchania sąd poprosi o przytoczenie słów niecenzuralnych, jakie zostały przez nas usłyszane lub do nas skierowane. W tej sytuacji zakaz używania obraźliwych słów nie będzie dotyczył, ale zawsze należy pamiętać o tym, aby zachować takt i umiar.
Wizyta w sądzie to poważny stres, zwłaszcza gdy idziemy tam po raz pierwszy jednakże skład sędziowski, prokurator czy inni uczestnicy postępowania sądowego to też ludzie, którzy z pewnością również potrzebowali czasu, by odnaleźć się w pełnieniu swoich ról i oswoić się z procedurą i obowiązkami związanymi z występowaniem w Sądzie. Pamiętajmy jednak, iż istnieją pewne normy zachowania się wobec sędziego, jak i pozostałych uczestników postępowania. To jak się zachowujemy świadczy przede wszystkim o nas samych.